Հովհաննավանք

 

Հայաստանի Արագածոտնի մարզի Օհանավան գյուղում գտնվող Հովհաննավանքը վկայում է երկրի հարուստ եկեղեցական ժառանգության մասին: Վանական համալիրը, որը հիմնականում բաղկացած է երկու տարբեր եկեղեցիներից՝ Սուրբ Կարապետից և Սուրբ Աստվածածինից, ցուցադրում է հայկական ճարտարապետական ոճերի էվոլյուցիան դարերի ընթացքում: Սուրբ Կարապետը, որի սկզբնավորումը թվագրվում է 5-րդ դարով, պարծենում է խորհրդանշական կենտրոնական գմբեթով և բարդ քանդակներով, որոնք բնորոշում են հայկական ավանդական եկեղեցական դիզայնը: Դրան կից 13-րդ դարի Սուրբ Աստվածածինն առաջարկում է եկեղեցական ճարտարապետության պարզեցված, բայց նույնքան գրավիչ օրինակ:

Բարձր լրի գագաթին գտնվելով՝ Հովհաննավանքից բացվում է հիասքանչ համայնապատկեր դեպի շրջակա բնապատկերները և Արարատյան դաշտը: Իր ճարտարապետական վեհությունից անդին, վանքը պատմական նշանակություն ունի՝ որպես հոգևոր և կրթական գործունեության կենտրոն։ Համալիրը շրջապատված է միջնադարյան ամրությունների մնացորդներով, ինչը ընդգծում է նման վանական վայրերի ռազմավարական նշանակությունը մշակութային և կրոնական ժառանգության պահպանման գործում: Այսօր Հովհաննավանքը և՛ հոգևոր ապաստարան է, և՛ մշակութային գոհար՝ գրավելով այցելուներին, ովքեր ձգտում են բացահայտել Հայաստանի անցյալը և գնահատել նրա հարատև ճարտարապետական գեղեցկությունը: