Արենի 1 Թռչունների քարանձավ

Արենի-1 քարանձավը, որը հայտնի է նաև որպես Թռչունների քարանձավ, նշանակալից հնագիտական ​​վայր է, որը գտնվում է Հայաստանի Արենի գյուղում։ Այս քարանձավը պատմական մեծ նշանակություն ունի, քանի որ այն ուշագրավ տեղեկություններ է տվել հնագույն մարդկային քաղաքակրթության մասին, որը սկիզբ է առել քաղկոլիթի դարաշրջանից՝ մոտավորապես մ.թ.ա. 4000-5000 թվականներին: 

2007 թվականին հայտնաբերված Արենի 1 քարանձավում գտնվել են բազմաթիվ արտեֆակտներ և գտածոներ, որոնք լույս են սփռում հնագույն հասարակությունների վաղ ապրելակերպի, մշակույթի և տեխնոլոգիական նվաճումների վրա: Նրա ուշագրավ հայտնագործություններից է հնագույն կաշվե կոշիկը, որը համարվում է աշխարհի ամենահին կաշվե կոշիկը․ մոտ 5500 տարվա վաղեմություն ունի:

Քարանձավի հնագիտական ​​նշանակությունը չի սահմանափակվում կոշիկներով. այստեղ հայտնաբերվել են նաև հնագույն գինեգործական կառույցներ, այդ թվում՝ գինու մամլիչ և ֆերմենտացման տանկեր։ Այս բացահայտումները ցույց են տալիս, որ տարածաշրջանում գինեգործությունը հազարավոր տարիների վաղեմություն ունի՝ հաստատելով, որ Հայաստանը աշխարհի ամենահին գինեգործական շրջաններից մեկն է:

Արենի-1 քարանձավի պեղումների արդյունքում շարունակվում են հայտնաբերել ավելի շատ արտեֆակտներ, գործիքներ և վաղ մարդկային գործունեության ապացույցներ՝ անգնահատելի տեղեկություններ տրամադրելով հին քաղաքակրթությունների կենսակերպի, գյուղատնտեսության և տեխնոլոգիական նորարարությունների մասին: Այս վայրի հայտնագործությունները զգալիորեն նպաստում են վաղ մարդկության պատմության և մշակութային էվոլյուցիայի մեր ըմբռնմանը այս տարածաշրջանում և դրանից դուրս: